Kółko Rolnicze w Bierzgłowie
Tradycja kółek rolniczych oraz wspólnego gospodarowania sięga ustanowionej w roku 1816 przez Stanisława Staszica fundacji na rzecz chłopów oraz zorganizowania Towarzystwa Rolniczego zwanego Gminą. Z początkiem XX w. powstały kółka rolnicze, oparte na zasadach wzajemnej pomocy.

Założone ono (Kółko Rolnicze w Bierzgłowie - przyp.) zostało w miesiącu lutym 1910 roku, z inicjatywy ówczesnego patrona Kółka Rolniczego - pana Adama Czarlińskiego. Kółko Rolnicze zrzeszało wówczas 20 członków - rolników wsi Bierzgłowo. Powołano zarząd w składzie 3-osobowym. Pierwszym prezesem Kółka został wybrany Ob. Paszkiewicz. Podstawowymi formami pracy kółka było szerzenie oświaty rolniczej, przez organizowanie kursów i odczytów, czytelnictwa fachowego, wystaw rolniczych, a także oddziaływanie na produkcję rolną poprzez organizowanie zespołów maszynowych, przeprowadzanie melioracji, działania na rzecz wzrostu kultury w gospodarstwach chłopskich. Kółka rolnicze wówczas wykazywały dużą prężność gospodarczą, a równocześnie broniły interesów chłopów polskich, chroniąc ich przed uciskiem niemieckim i wynarodowieniem. Dlatego władze pruskie patrzyły niechętnym okiem na rozwój kółek rolniczych i starały się im przeszkadzać.

Po pierwszej wojnie światowej i utworzeniu niepodległego Państwa Polskiego, kółko rolnicze zachowało ramy organizacyjne, ukształtowane przed 1914 rokiem. W okresie powojennym, drugim z kolei prezesem kółka rolniczego został ks. Zygfryd Ziętarski, po nim funkcję prezesa kółka objął Stanisław Lewandowski. Swój srebrny jubileusz nasze Kółko Rolnicze obchodziło w 1935 roku. Impreza 25-lecia kółka była przygotowana okazale. Brama triumfalna i sala u pana Bartosińskiego tonęły w zieleni i czerwieni. Na uroczystość przybyli: wojewoda pomorski Kirtiklis i starosta powiatowy Torunia oraz przedstawiciel Izby Rolniczej, Ob. Gdaniec, którzy serdecznie zostali powitani przez kierownika szkoły, Ob. Królikowskiego. Goście biorący udział w tej uroczystości deklarowali składki w wysokości 5 i 10 złotych na działalność Kółka Rolniczego. Uroczystość tę zagaił ówczesny wówczas prezes Kółka Rolniczego, Ob. Stanisław Lewandowski, który serdecznie powitał zaproszonych gości. Sprawozdanie z działalności kółka przedstawił ówczesny sekretarz zarządu Kółka Rolniczego, Ob. Cellmer. W okresie tym, tj. od powstania kółka, zorganizowano 141 posiedzeń zarządów, 103 odczyty, 68 pogadanek rolniczych, 4 kursy rolnicze, 7 lustracji gospodarstw i 4 zabawy taneczne.

W okresie międzywojennym i tuż przed II wojną światową, działalność Kółka Rolniczego nie była łatwa z powodu ustawy ‚‚kagańcowej‛‛ zaboru pruskiego oraz braku pomocy ze strony Izby Rolniczej, pomimo tego jednak pracowało się wówczas chętnie i z zapałem dla dobra Kółka i Ojczyzny. Dzięki pomocy pierwszego prezesa Kółka Rolniczego, Ob. Paszkiewicza, który był bardzo zaangażowanym działaczem, i pierwszego instruktora rolnego na naszym terenie, nieżyjącego już Ob. Kryzana, kółko nasze zdobyło I miejsce w powiecie toruńskim, za swoją działalność społeczną i produkcyjną. Kółko rolnicze posiadało swój sztandar, który był na dożynkach w Spale ..., w letniej rezydencji Prezydenta Rzeczypospolitej Polski - Mościckiego. Ożywioną działalność naszego kółka przerwał wybuch II wojny światowej, wówczas to połowę naszych członków powołano w szeregi armii. Dwóch naszych działaczy z wojny nie powróciło już do Bierzgłowa. Z chwilą wyzwolenia Pomorza w lutym 1945 roku, starzy działacze tacy jak: Jan Bartosiński, Jan Lewandowski, Mieczysław Ordon, Wiktor Refliński, Czesław Chrzanowski, Teodor Grabowski, Halina Walter i wielu innych, reaktywowali działalność Kółka Rolniczego. Reforma rolna z września 1944 r. ustanowiona dekretem PKWN oddawała rolnikom na własność ziemię obszarniczą, co było rekompensatą za wielowiekową pańszczyznę i dziejową krzywdę chłopa. Na mocy tego dekretu w naszym rejonie dokonano parcelacji majątków: von Tylki w Słomowie, von Kluka w Pigży, von Parpata w Wybczu, Szlasowskiego z Dębin, Szanieckich z Nawry i Żurka z Wymysłowa. W ich pałacach mieszczą się dzisiaj szkoły i inne instytucje, a ziemię rozdano chłopom. Skupiając swoje zainteresowania głównie na pracy oświatowej, ówczesne kółko nie rozwinęło szerzej działalności gospodarczej. Mimo to były pewne osiągnięcia, np. urządzanie gospodarstw wzorowych itp.

Po roku 1945 Kółko Rolnicze podjęło działalność według tradycyjnych wzorów. Mieszkańcy naszej wsi garnęli się do pracy społecznej. Dokonano ożywienia działalności kółka. Powołano nowy, 4-osobowy zarząd. Prezesem został wybrany Ob. Ordon Mieczysław, który kierował pracą kółka do roku 1947. Kółko zrzeszało w tym okresie 12 członków. Następnie, w roku 1943, do pracy w zarządzie Kółka Rolniczego zaangażowano nowych członków. Funkcję Prezesa powierzono Ob. Ziółkowskiemu Grzegorzowi, który pracował aktywnie aż do 1950 roku. Praca Kółka w tym okresie polegała na urządzaniu kursów kroju i szycia, zakładaniu poletek doświadczalnych oraz zakupiono fachową biblioteczkę rolniczą dla potrzeb członków. Organizowano także wystawy bydła i drobiu, Kółko nasze zdobyło wówczas I miejsce. Z roku na rok przybywa nowych członków, ale i ogrom prac czeka we wszystkich dziedzinach. Ambitne plany wytyczone przed II wojna światową stają się programem dalszej pracy. Następuje dalsze ożywienie działalności naszego kółka. W 1951 roku Kółko Rolnicze liczy już 30 członków. Wybrano 3-osobowy zarząd z prezesem Janem Lewandowskim na czele. Działalność Kółka rozszerzała się, członkowie mieli coraz wyższe aspiracje, a praca społeczna dawała pełną satysfakcję.

Intensywny czy wręcz spontaniczny rozwój kółek rolniczych rozpoczął się po VIII Plenum KC PZPR w październiku 1956 roku. Ruch kółkowy charakteryzują od początku jego powstania dwie podstawowe cechy: masowość i dobrowolność. Szczególnie w latach 1957-59 był to spontaniczny ruch na rzecz tworzenia Kółek Rolniczych i aktywizacji wszystkich form wiejskiej działalności samorządowej. Główne zadania Kółek Rolniczych tego okresu to zaopatrzenie w środki do produkcji rolnej oraz szkolenia rolnicze. W tym okresie nasze kółko podjęło działalność gospodarczą. Ze środków Funduszu Rozwoju Rolnictwa zakupiono sprzęt w ilościach: 2 ciągniki, 2 młocarnie, 2 stertniki, 6 przyczep, 1 silnik spalinowy, 1 silnik elektryczny, 2 opryskiwacze, 2 kultywatory, 6 pługów, 1 bronę talerzową, 1 zaprawiarkę do nasion i wiele innego sprzętu na ogólną sumę 1 mil. złotych. W okresie prowadzenia działalności gospodarczej przez Kółko Rolnicze, wykupiono działkę i zbudowano garaże dla ciągników i pomieszczenia na pozostały sprzęt rolniczy. Kółko Rolnicze prowadziło działalność gospodarczą do roku 1965, nie ponosząc strat finansowych. Sprzęt naszego Kółka Rolniczego został przekazany do tworzącej się wówczas Międzykółkowej Bazy Maszynowej w Łubiance. Po roku 1956 nastąpiły zmiany w strukturze funkcjonowania rad narodowych. Wówczas to z trzech Gromadzkich Rad Narodowych w Wybczu, Łubiance i Biskupicach powstała jedna Gromadzka Rada Narodowa z siedzibą w Łubiance. W Toruniu powołano wówczas Powiatowy Związek Kółek Rolniczych. Inicjatorem wielu wówczas działań na rzecz kółka i środowiska wiejskiego był ówczesny prezes Ob. Jan Lewandowski, który sprawował tę funkcję do roku 1969.

Powyższy tekst jest w całości cytatem z informacji z działalności Kółka Rolniczego i Koła Gospodyń Wiejskich w Bierzgłowie wydanej 16 lutego 1980 r. z okazji 70-lecia Kółka Rolniczego i 20 rocznicy działalności Koła Gospodyń Wiejskich, sporządzonej przez ówczesnego Sekretarza Zarządu Kółka Rolniczego - Tadeusza Kowalskiego.

Tekst poniżej pochodzi natomiast z dokumentu zatytułowanego ‚‚Informacja z działalności Kółka Rolniczego w Bierzgłowie‛‛, przygotowanego w 2010 roku z okazji obchodów 100-lecia powstania KR, który sporządził jego sekretarz, Janusz Jaworski.

Czasy współczesne
W roku 1974 za prezesa pana Pawła Ziółkowskiego Kółko Rolnicze liczące 75 członków Przystąpiło w ramach nowych przepisów do powstałej Spółdzielni Kółek Rolniczych w Łubiance co spowodowało ograniczenie zakresu jego dawnej aktywności. Według rozliczenia wkładów i udziałów wniesionych do Spółdzielni Kółek Rolniczych (SKR) w Łubiance z dnia 2.01.1975 r. wartości wniesionych środków trwałych i obrotowych wynosił 1 166 631,25 zł.

W lutym 1980 roku uroczyście obchodzono 70 - lecie Kółka Rolniczego. Gospodarzem uroczystości był ówczesny prezes Paweł Ziółkowski. Z czasem zaczęto odbudowywać stan posiadanych maszyn. W roku 1983 zakupiono między innymi 2 - zbieracze do liści buraczanych, kopaczkę do ziemniaków, młocarnię i inne sprzęty.

Niestety poważnym mankamentem utrudniającym sprawność działania rolników był brak środków do produkcji rolnej oraz brak koordynacji działań jak np.: sznurek do snopowiązałek podczas żniw, kłopoty z kupnem wapna itp.

W roku 1986 zakupiono mundury do Straży Pożarnej w Bierzgłowie oraz wyremontowano garaże. W roku 1994 Kółko Rolnicze pozyskało sklep spożywczy w Bierzgłowie, którym dysponuje do dnia dzisiejszego.

W roku 1998, po 35-ciu latach prezesury pana Pawła Ziółkowskiego, nowym prezesem Kółka został jego syn Wiktor Ziółkowski, który funkcję tę sprawował do 2006 r. Od roku 2006 funkcję Prezesa pełni Roman Krupa.

Szczególnie podniosły charakter posiadały uroczystości rocznicowe, obchodzone w roku 2000 - 90-lecie Kółka Rolniczego w Bierzgłowie ,którego to obchody odbyły się dnia 4 marca. Uroczystości zostały rozpoczęte mszą świętą w miejscowym kościele parafialnym. Wielu zasłużonym rolnikom ze tej okazji zostały wręczone odznaki i dyplomy. Wśród uhonorowanych był między innymi pan Edward Zieliński, Pierwszy Traktorzysta Kółka Rolniczego w Bierzgłowie (lata 50-te).

W wolnej, niepodległej Polsce rolnicy zrzeszeni w Kółkach Rolniczych, mogą swobodnie i bez szykan rozszerzyć swą działalność również na polu kultury, włączając się w życie własne parafii. Od trzynastu lat Kółko wspiera organizowanie festynu parafialnego, który cieszy się dużą popularnością. KR współpracuje także z Kołem Gospodyń Wiejskich przy organizacji gwiazdek dla dzieci i dnia dziecka. Zakupiło również motopompę dla Straży Pożarnej w Bierzgłowie, a w roku 2003 Kółko Rolnicze w Bierzgłowie ufundowało dla miejscowego kościoła parafialnego witraż ze Św. Rochem.

W roku 2008 na zebraniu walnym, z inicjatywy prezesa Romana Krupy podjęto uchwałę 1/2008r o ufundowaniu sztandaru na rocznicę 100 - lecia powstania Kółka Rolniczego w Bierzgłowie. Należy jednak nadmienić, że w okresie międzywojennym nasze koło posiadało swój sztandar, który reprezentował Bierzgłowo m.in. na dożynkach w Spale - letniej rezydencji prezydenta Ignacego Mościckiego. Jednak w czasie II wojny światowej sztandar ten wspólnie z chorągwiami kościelnymi został spalony przez hitlerowców w lesie niedaleko Przeczna.

W dzisiejszych czasach w dobie dużego wzrostu technicznego i elektronicznego w rolnictwie, działalność Kółka Rolniczego zmieniła swój charakter, a maszyny które posiada w niewielkim stopniu uzupełniają niektóre gospodarstwa rolne.

Na dzień dzisiejszy Kółko Rolnicze w Bierzgłowie liczy 45 członków, a w skład zarządu wchodzą:

• Prezes - Roman Krupa,
• Zastępca Prezesa - Hanna Walter,
• Sekretarz - Janusz Jaworski,
• Skarbnik - Sławomir Janowski,
• Członek Zarządu - Janusz Sadowski.

105 lat Kółka Rolniczego
Z A R Y S H I S T O R I I
KÓŁKA ROLNICZEGO W BIERZGŁOWIE
Do roku 2015.
Drodzy Członkowie Kółka Rolniczego, Rolnicy , goście oraz sponsorzy tej uroczystości.
„ 105 lat” ,to długi jeden wiek właśnie tyle nasze Kółko Rolnicze przetrwało. Tradycją kółek rolniczych oraz wspólnego gospodarowania sięga ustanowionej w roku 1816 przez Stanisława Staszica fundacji na rzecz chłopów oraz zorganizowania TOWARZYSTWA ROLNICZEGO zwaną Gminą. Z początkiem XX wieku powstały Kółka Rolnicze oparte na zasadach wzajemnej pomocy.
Uroczystość dzisiejsza w naszym Kółku Rolniczym zbiega się z jubileuszem 105- lecia powstania tegoż kółka. Powstało ono w miesiącu lutym 1910 roku, z inicjatywy ówczesnego patrona Kółka Rolniczego pana Adama Czarlińskiego . Pierwszym prezesem Kółka został wybrany pan Paszkiewicz.
Po I wojnie światowej i utworzeniu niepodległego Państwa Polskiego , Kółko Rolnicze zachowało ramy organizacyjne ukształtowane przed 1914r. W okresie powojennym z kolei prezesem Kółka Rolniczego został Ks. Zygfryd Ziętarski, po nim funkcję objął prezesa Kółka Stanisław Lewandowski. Nasze Kółko Rolnicze swój srebrny jubileusz obchodziło w 1935r. W tej uroczystości brali udział wojewoda pomorski , starosta powiatowy Torunia, przedstawiciel izby Rolniczej .
Z chwilą wyzwolenia Pomorza w lutym 1945r starzy działacze tacy jak: Jan Lewandowski, Jan Bartosiński, Mieczysław Ordon, Czesław Chrzanowski, Wiktor Refliński, Teodor Grabowski, i wielu innych reaktywowali działalność Kółka Rolniczego.
Do 1947 r. prezesem Kółka był Mieczysław Ordon. A następnie w roku 1948- 1950 był prezesem Grzegorz Ziółkowski .
W roku 1951 prezesem Kółka Rolniczego zostaje wybrany Jan Lewandowski.
Działalność Kółka rozszerzyła się , gdyż członkowie mieli coraz wyższe aspiracje, a praca społeczna dawała pełną satysfakcję .
W roku 1974 dokonano zasadniczych zmian w funkcjonowaniu całej organizacji kółkowej, dotyczyły one przede wszystkim zmiany systemu zarządzania działalnością gospodarczą , umacnianie roli nadzorczo kontrolnej i tworzenie Spółdzielni Kółek Rolniczych , jak również kółko nasze w ramach nowych przepisów przystąpiło do powstałej spółdzielni Kółek Rolniczych w Łubiance co spowodowało ograniczenie działalności jego dawnej aktywności.
W lutym 1980r uroczyście obchodzono 70-lecie Kółka Rolniczego gospodarzem tej uroczystości był ówczesny prezes Paweł Ziółkowski.
W roku 1994 Kółko Rolnicze pozyskało sklep spożywczy w Bierzgłowie, którym dysponuje do dnia dzisiejszego. W roku 1998 po 29-ciu latach prezesury Pawła Ziółkowskiego, prezesem kółka został jego syn Wiktor Ziółkowski, który pełnił tą funkcję do 2006r. W marcu 2000r Kółko Rolnicze w Bierzgłowie obchodziło 90-lecie. W roku 2006 został prezesem Kółka Roman Krupa, który pełni tą funkcję do dnia dzisiejszego. W roku 2008 na zebraniu walnym z inicjatywy prezesa Romana Krupy podjęto uchwałę 1/2008 o ufundowaniu sztandaru na rocznicę 100 – lecia Kółka Rolniczego. Należy jednak nadmienić , że w okresie między wojennym nasze koło posiadało swój sztandar, który m.in. reprezentował Bierzgłowo na dożynkach w Spale , w letniej rezydencji prezydenta Ignacego Mościckiego . Jednak w czasie II wojny światowej sztandar ten wspólnie z chorągwiami kościelnymi został spalony przez Niemców w lesie niedaleko Przeczna. W dniu 10 lipca 2010 roku nasze Kółko Rolnicze uroczyście obchodziło 100 – lecie, ponieważ z tej okazji był nadany sztandar dla Kółka Rolniczego w Bierzgłowie. Kółko Rolnicze w Bierzgłowie serdecznie dziękuje licznym sponsorom którzy umożliwili ufundowanie sztandaru i organizację jubileuszu.
W dniu 17.06.2012r Kółko Rolnicze z Bierzgłowa uczestniczyło wraz z Pocztem Sztandarowym w obchodach 150 – lat kółek Rolniczych na ziemiach Polskich w Jabłonowie Pomorskim.
Dnia 20. października 2012r członkowie Kółka Rolniczego brali udział z pocztem Sztandarowym w Gminnych obchodach 150- lat Kółek Rolniczych w Biskupicach , gdzie zostało uhonorowanie jako najstarsze Kółko Rolnicze . AKTEM NADANIA MEDALEM PAMIĄTKOWYM z okazji 150 lat Kółek Rolniczych.
Dnia 12 lutego 2014 roku na zebraniu Kółka Rolniczego została podjęta uchwała 2/2014 o budowie obeliska upamiętniającego o powstaniu tego Kółka.
Zarazem został wybrany Komitet Budowy Obeliska w składzie : Prezes Roman Krupa, Sekretarz Janusz Jaworski , Skarbnik Wiesław Jaworski. Dzięki sponsorom udało się zbudować upamiętniający Obelisk
Szanowni Zebrani !
Dziś z perspektywy 105 lat Kółka Rolniczego zaobserwować można jak olbrzymie zaszły zmiany w całym rolnictwie , parku maszynowym i braku opłacalności produktów rolnych , mleka i produkcji zwierzęcej.
Dziś obchodzimy 105 lecie Kółka Rolniczego, piękny to jubileusz, radość i wzruszenie oraz głęboki ukłon dla jubilatów dzisiejszego święta. Niech ten dzień będzie zachętą do dalszej pracy wszystkich rolników i rolniczek naszej wsi. Żeby nam żyło się lepiej i dostojniej.
Dziękuję za cierpliwe wysłuchanie.
Szanownych gości, sponsorów obecnych na dzisiejszej uroczystości proszę o wpisanie się do wyłożonej kroniki co będzie dla nas zaszczytem, uświetnili swoim przybyciem na naszą skromną uroczystość w Bierzgłowie.
Na dzień dzisiejszy Kółko Rolnicze w Bierzgłowie liczy 44członków, a w skład zarządu wchodzą: Prezes: - Roman Krupa.
V Prezes Hanna Walter
sekretarz- Janusz Jaworski
skarbnik – Wiesław Jaworski
Dziękuję za uwagę
Bierzgłowo dnia 11 lipca 2015r
Prezes K.R. Roman Krupa.